गणित सरावासाठी उदाहरणे

 *  1105 चॉकलेट 85 विद्यार्थ्यांना अशा प्रकारे वाटले की प्रत्येक मुलाला 11 चॉकलेट दिली तर प्रत्येक मुलीला 16 चॉकलेट मिळतात तर मुलींची संख्या किती

*  एका रांगेत प्रत्येक 10 फूट अंतरावर एक याप्रमाणे 13 झाडे लावलेली आहेत तर पहिल्या व दहाव्या झाडातील अंतर किती ?

*  एका संख्येला 12 ने गुणण्या ऐवजी चुकून 21 ने गुणले तर गुणाकार मूळ गुणाकारापेक्षा 108 ने जास्त आला तर ती संख्या कोणती ?

*  एका वर्गातील सर्व मुलांच्या गुणांची बेटीज 2795 आहे व सरासरी 65 आहे तर त्या वर्गात मुले किती असतील ?

*  विलास एका शालेय वर्षात 198 दिवस उपस्थित होता त्याची त्या वर्षातील उपस्थिती 90% असल्यास शाळा त्या वर्षी किती दिवस भरली ?

* सुदर्शन 53 % गुणांनी उत्तीर्ण झाला त्याला एकूण 371 गुण मिळाले तर परीक्षा किती गुणांची होती ?

*  ACT/AT=11 तर ACT कोणती संख्या असेल ?

*  महेश चा पगार अमोल पेक्षा 20 टक्क्याने कमी आ .हे तर अमोलचा पगार महेश पेक्षा किती टक्के जास्त आहे ?

*  एका वर्गातील 40 विद्यार्थ्यांच्या वयाची सरासरी 10  वर्षे आहे जर शिक्षकाचे वय विद्यार्थ्यांच्या वयात मिळवले तर सरासरी 11 येते तर शिक्षकाचे वय किती ?

* पाच संख्यांची सरासरी 1000 आहे त्या सर्व संख्यांची दुप्पट केली तर नवीन संख्यांची सरासरी किती असेल ?

*  पाच महिलांचे सरासरी वजन  40 किलो आहे सरिताचे वजन मिळवल्यास सरासरी 2 ने कमी होते तर सरिताचे वजन किती?

*  बँकेशी केलेल्या करारानुसार एका व्यवसाय करणाऱ्या व्यक्तीला व्याजरहित कर्जाचे परतावे समान रकमांच्या काही हप्त्यात करायचे आहेत .18 हप्ते दिल्यानंतर स्वतः 60% फेडली आहे असे त्याच्या लक्षात आले तर करारात ठरलेली हप्त्यांची संख्या किती ?

*  एका संख्येला  7 ने गुणून 5 ने भागावयाचे होते. परंतु त्या ऐवजी चुकून 50 ने गुणून 7 भाग दिला तेव्हा उत्तर 25 आले तर खरे उत्तर काय असले पाहिजे ?

*  एका कपड्याच्या दुकानात तीन खरेदी करा एक मिळेल अशी ऑफर होती तर त्या दुकानात किती टक्के सूट देण्यात आली ?

*  5000 रुपयांची सरळ व्याजाने 16 वर्षात दाम दुप्पट होत असल्यास त्याच दराने त्याच रकमेची 20 वर्षात होणारी रास कोणती ?

*  अमोल व गोपाळ यांच्या वयाचे गुणोत्तर 5:2 आहे. त्यांच्या वयातील फरक 12 वर्षे आहे. तर गोपाळचे वय किती १

* आजोबा व नातू यांच्या वयात 50 वर्षे इतका फरक आहे. त्यांचे एकूण वय 74 वर्ष असेल तर 5 वर्षांपूर्वी आजोबांचे वय किती वर्षे असेल ?

[26/02, 18:58] Vishwanath: व्याजाचा दर 21% वरून 24% केल्यास ग्राहकाला 4 वर्षाचे व्याज 3000 रुपये जास्त मिळते तर मुद्दलाची रक्कम किती

[26/02, 18:59] Vishwanath: काही संख्यांची सरासरी 19 आहे .जर प्रत्येक संख्येला 4 ने भागले .तर तयार होणाऱ्या नवीन संख्यांची सरासरी किती असेल ?

गणित सरावासाठी उदाहरणे

 * तीन वस्तूंची सरासरी किंमत 15000 रुपये आहे .जर त्यांच्या किमती 3:5:7 या गुणोत्तरात असतील तर सर्वात स्वस्त वस्तू किती किमतीची असेल?

* व्यासपीठावर एकूण बारा पाहुणे होते .त्यापैकी प्रत्येकाने प्रत्येकाशी एकदाच हस्तांदोलन केले तर एकूण किती हस्तांदोलन होतील ?

*  माणसांच्या एका गटात काही जोडपी आहेत उरलेले लोक एकटे आहेत त्यापैकी विवाहित लोकांची संख्या 60 टक्के आहे आणि पुरुषांची संख्या 54% आहे तर या गटात एक एकट्या स्त्रियांची संख्या किती ?

*  एका जंगलात वृक्षांची सध्या संख्या 1,24,416 आहे. वृक्षांची संख्या दरवर्षी 20 टक्क्यांनी वाढली असेल तर पाच वर्षांपूर्वी त्या जंगलात किती वृक्ष होते ?

*  X या संख्येतून 75 टक्के काढून त्यामध्ये 75 ही संख्या मिळवली असता x हीच संख्या मिळते तर x बरोबर किती?

*  घरगुती गॅसची किंमत 40% वाढवली ती आणखी 30 % वाढविण्याचा प्रस्ताव आहे . प्रस्ताव मंजूर झाल्यास एकूण किती टक्के वाढ ठरेल ?

*  एका संख्येमध्ये त्याच संख्येचे 17 % मिळवले असतात 702 ही संख्या मिळते तर ती संख्या कोणती?

*  एक सायकल 1960 रुपयांमध्ये विकत घेऊन 1862 रुपयांमध्ये विक्री केल्यावर किती टक्के नुकसान होईल ?

*  एका शहराची लोकसंख्या 50 000 आहे. दरवर्षी त्या शहराचे लोकसंख्या 20 % नी कमी होते . तर दोन वर्षांनी त्या शहराची लोकसंख्या काय असेल ?

*  60 मधून एका संख्येची सहा पट वजा केली. तर त्या संख्येचे चारपट उरते तर ती संख्या कोणती ?

*  एका किल्ल्यावर 850 सैनिकांना 26 दिवस अन्न पुरते .जर 6 दिवसानंतर 150 सैनिक किल्ल्यावर जास्तीचे आलेत तर अन्न किती दिवस पुरेल ?

*  एका शेतात काही गाई व काही गुराखी आहेत गायी आणि गुराखी यांच्या पायांची एकूण संख्या 98 आहे व डोक्याची संख्या 26 आहे तर त्या ठिकाणी गाय व गुराखी किती आहेत ?

*  एका पुस्तकाची किंमत 20 % नी कमी केल्यास त्याचा खप 25% ने वाढला .तर पूर्वीच्या उत्पन्नात शेकडा कितीने फरक पडेल ?

* एका पिशवीत काही गोळ्या आहेत ज्या गोळ्या 12 मुलांना प्रत्येकी सारख्या वाटल्यास 8 गोळ्या उरतात. व जर त्या गोळ्या 14 मुलांना प्रत्येकी सारख्या वाटल्यास 10 गोळ्या उरतात . तर पिशवीत कमीत कमी किती गोळ्या असतील ?

*  750 मुलांना 5 दिवसांचा सहलीचा खर्च 8500 येतो. तर 40 मुलांना 17 दिवसांच्या सहलीचा खर्च किती येईल ?

* दोन क्रमवार नैसर्गिक संख्यांच्या वर्गातील फरक 23 आहे तर मोठी संख्या कोणती ?

*  800 मीटर अंतर 72 सेकंदात ओलांडणाऱ्या गाडीचा ताशी वेग किती किलोमीटर ?

*  150 व 500 या संख्यांमधील किती संख्यांना 11 ने भाग जातो ?

*  एक संख्या 45% ने वाढवली तर तिची किंमत 116 होते तर ती संख्या कोणती ?

*  पास होण्यासाठी जेवढे गुण लागतात त्यापेक्षा सीताला 20 टक्के गुण जास्त आहेत व गीताला 10 टक्के गुण कमी आहेत. दोघींच्या गुणां मधील फरक 120 चा असेल तर परीक्षा किती गुणांची होती ?

*  एका निवडणुकीत दोन उमेदवार पैकी 35 टक्के मते मिळालेला उमेदवार 6300 मतांनी पराभूत झाला. तर जिंकलेल्या उमेदवारास किती मते पडली ?

*  एका घड्याळाची किंमत 500 रुपये आहे .त्यावर दुकानदाराने 20 टक्के सूट दिली .पुन्हा 20 टक्के सूट दिल्यास घड्याळाची विक्री किंमत किती होईल ?

*  एका पुस्तकाची छापील किंमत 180 रुपये आहे दुकानदाराने ते अस्मिताला 153 रुपयाला विकले तर तिला  शेकडा किती सूट मिळाली ?

*  तीन पुस्तकांची सरासरी किंमत 22 रुपये आहे .त्यापैकी दोन पुस्तकांची सरासरी किंमत 14 रुपये आहे . तर तिसऱ्या पुस्तकाची किंमत किती रुपये ?

*  खुर्ची व टेबल यांच्या किमतीचे गुणोत्तर 3:7 असून टेबलाची किंमत 441 रुपये आहे तर खुर्ची ची किंमत किती ?

सरावासाठी उदाहरणे

 * एका वर्गातील 46 विद्यार्थ्यांमध्ये अरुणा गुणानु क्रमाने 12 वी आली तर शेवटून तिचा की क्रमांक कितवा आहे ?

* एका संख्येचा 25% जर 20 असेल तर त्याच संख्येचा 40% किती ?

* घड्याळाचा मिनिट काटा 12 ओलांडतो तेव्हा दोन वेळा टोल पडतो व मिनिट काटा 3,6, 9 ओलांडतो तेव्हा एकदा तोल पडतो तर त्याच दिवशी सकाळी 10:35 ते ते 3: 50 च्या दरम्यान किती टोले होतील ?

*A ने एक मोबाईल B ला 20% नफ्याने विकला तोच मोबाईल B ने 25% नफ्याने C ला विकला जर तो मोबाईल C ला 15000 रुपयात मिळाला तर त्या मोबाईलची मूळ किंमत किती?

* एक छत्री 15% तोटा सहन करून 170 रुपयात विकली ही छत्री 10%नफ्याने विकली असती तर किती किंमत मिळाली असती ?

*78 नंतर येणारी सातवी त्रिकोणी संख्या कोणती ?

* एका संख्येला 16 ने गुणण्या ऐवजी चुकून 24 ने गुणले तर गुणाकार मूळ गुणाकाराहून 64 ने अधिक येतो तर ती संख्या कोणती ?

* जर खरेदी किंमत व विक्री किंमत यांचे गुणोत्तर 4: 5 आहे तर शेकडा नफा किती?

* एका वस्तूची विक्री किंमत तोट्याच्या 19 पट आहे तर शेकडा तोटा किती होईल ?

* पश्चिम आणि ईशान्य या दिशांमधील कोनाचे माप किती ?

* विना ताशी 40 किलोमीटर वेगाने जाते . मीनल ताशी 42 किलोमीटर वेगाने स्कूटर चालवते . नितीन अडीच तासात 120 km जातो . अनंत 5 मिनिटात 3 किलोमीटर जातो तर सर्वाधिक वेग कोणा

* एक व्यापारी प्रत्येकी 2000 रुपये दराने दोन घड्याळाची विक्री करतो .जर एका घड्याळ्यात त्याला 25 टक्के  नफा मिळत असेल. तर दुसऱ्या घड्याळात त्याला 20% तोटा होत असेल. तर या व्यवहारात नफा अगर तोटा किती होईल ?

*: जर एका फळ विक्रेत्याला 100 केळी विकून 20 केळ्यांची विक्री किंमत एवढा नफा मिळत असेल तर त्याचा नफा किती ?

* पाच सदस्यांच्या कुटुंबाचे सरासरी वय 18 वर्षे आहे . आजोबांची वय मिळवले असता सरासरी वय 12 वर्षांनी वाढते .तर आजोबांचे वय किती असेल ?

* एका निवडणुकीत दोन उमेदवार आहेत .एका उमेदवाराला 71 टक्के मते मिळाली आणि तो 756 बताने निवडून आला . तर एकूण मतांची संख्या किती ?

* 11 वाजता तास काटा आणि मिनिट काटा यांच्यातील कोन किती अंशाचा असेल ?

* जेव्हा 4 विणकर 4चटया 4 दिवसात विणतात. याच वेगाने 8 विणकर 8 दिवसात किती चटया विणतील ?

* दोन संख्यांची बेरीज 44 व वजाबाकी 4 आहे .तर त्या संख्यांचे गुणोत्तर किती ?

* ती सर्वात लहान पूर्ण वर्ग संख्या कोणती आहे . जिला 12, 15 आणि 25 ने पूर्णपणे भाग जातो ?

* एखाद्या संख्येला 4 ने भाग दिल्यावर भागाकार आणि बाकी यांची बेरीज 8 आहे . आणि त्यांच्या वर्गांची बेरीज 34 आहे तर ती संख्या शोधा ?

* एका परीक्षेत 900 मुली आणि 1100 मुले बसली त्यांच्यापैकी 40% मुली आणि 50 टक्के मुले पास झाली . एकूण किती टक्के विद्यार्थी  नापास  झाले ?

* एका आयताच्या लांबीत 20 टक्के वाढ .आणि रुंदीत 20 टक्के घट केल्यावर त्याच्या क्षेत्रफळात किती टक्के वाढ किंवा घट होईल ?

*  जर एखाद्या वस्तूला 5 टक्के तोट्याऐवजी 10% नफ्यावर विकले असते. तर विक्रेत्याला 75 रुपये जास्ती मिळाले असते तर वस्तूची विक्री किंमत काय ?

* गव्हाच्या किमतीत 20 टक्के घट झाल्याने एक व्यक्ती 600 रुपयात दहा किलो गहू जास्त विकत घेऊ शकतो . भावात घट झाल्यानंतर गव्हाचा भाव काय आहे ?

संख्याज्ञान

 1) एका शाळेत शिक्षक व विद्यार्थी यांची एकूण संख्या 528 आहे जर 21 विद्यार्थ्यांच्या मागे 1 शिक्षक असतील तर एकूण शिक्षकांची संख्या किती ?

2) एका शाळेत शिक्षक व विद्यार्थी यांची एकूण संख्या 405 आहे जर 26 विद्यार्थ्यांच्या मागे 1 शिक्षक असतील तर एकूण शिक्षकांची संख्या किती ?

3)एका शाळेत शिक्षक व विद्यार्थी यांची एकूण संख्या 324 आहे जर 35 विद्यार्थ्यांच्या मागे 1 शिक्षक असतील तर एकूण शिक्षकांची संख्या किती ? 

4)एका कुरणात गुराखी व गुरे  यांची एकूण संख्या 156 आहे जर 25 गुरांच्या मागे 1 गुराखी असेल तर एकूण गुराख्यांची संख्या किती ?

5) एका कुरणात गुराखी व गुरे  यांची एकूण संख्या 287 आहे जर 40 गुरांच्या मागे 1 गुराखी असेल तर एकूण गुराख्यांची संख्या किती ?

किल्ल्यावरील प्रश्न वसति गृहावरील प्रश्न

 1)एका किल्ल्यावर 850 सैनिकाना 26 दिवस अन्न पुरते . जर 6 दिवसानंतर 150 सैनिक किल्ल्यावर जास्तीचे आले तर अन्न किती दिवस पुरेल ?

2) एका किल्ल्यावर 1200 सैनिकाना 60 दिवस अन्न पुरते . जर 30 दिवसानंतर 300 सैनिक किल्ल्यावर जास्तीचे आले तर अन्न किती दिवस पुरेल ?

3) एका वसतीगृहात  400 मुलांना 12 दिवस अन्न पुरते . जर  आणखी 80 मुले  वसतीगृहात जास्तीचे आले तर अन्न किती दिवस पुरेल ?

4) एका किल्ल्यावर 100 सैनिकाना 10 दिवस अन्न पुरते . जर 2 दिवसानंतर 60 सैनिक किल्ल्यावर जास्तीचे आले तर अन्न किती दिवस पुरेल ?

5)  एका किल्ल्यावर 600 सैनिक आहेत त्यांना किल्ल्यावरील अन्न 41 दिवस पुरते परंतु 37 दिवसांनी 360 सैनिक निघून गेले तर उर्वरित अन्न किती दिवस पुरेल  ?

6)  एका किल्ल्यावर 150 सैनिक आहेत त्यांना किल्ल्यावरील अन्न 45 दिवस पुरते परंतु 10 दिवसांनी 25 सैनिक निघून गेले तर उर्वरित अन्न किती दिवस पुरेल  ?

7)  एका किल्ल्यावर 200 सैनिकाना 30 दिवस अन्न पुरते . जर 10 दिवसानंतर 50 सैनिक किल्ल्यावर जास्तीचे आले तर अन्न किती दिवस पुरेल ?

8) एका किल्ल्यावर 150 सैनिक आहेत त्यांना किल्ल्यावरील अन्न 50 दिवस पुरते परंतु 20 दिवसांनी 50 सैनिक निघून गेले तर उर्वरित अन्न किती दिवस पुरेल  ?

नफा तोटा

 1) एका वस्तूची किंमत 20 टक्क्यांनी  कमी केल्यास त्या वस्तूचा खप 20 टक्क्यांनी  वाढला . तर या व्यवहारात नफा अगर तोटा किती ?

2) एका माणसाने दोन घोडे प्रत्येकी 900 रुपयाला विकले . एकावर त्याला 10 टक्के नफा व दुसऱ्यावर त्याला 10 टक्के तोटा झाला. तर त्याचा शेकडा नफा अगर शेकडा तोटा किती ?

3) एका विक्रेत्याने दोन रेडिओ संच प्रत्येकी 495 विकले तेव्हा त्याला एकात खरेदीच्या 10% नफा व दुसऱ्यात 10 टक्के तोटा झाला. तर त्या व्यवहारात त्याला एकूण नफा अगर तोटा किती टक्के झाला

4)एका विक्रेत्याने दोन घड्याळे प्रत्येकी 720 रुपयांस विकली. तेव्हा त्याला एकात खरेदीच्या 20% नफा व दुसऱ्यात 20% तोटा झाला . तर त्या व्यवहारात शेकडा  नफा  अथवा तोटा किती झाला?

5) दोन वस्तू प्रत्येकी 500 रुपयांना विकल्याने एकात खरेदीच्या 8 टक्के नफा व दुसरीत 8 टक्के तोटा होतो. तर या व्यवहारात किती टक्के नफा अगर तोटा होईल ?

6) एका विक्रेत्याने दोन घड्याळे प्रत्येकी 375 रुपयांस विकली. तेव्हा त्याला एकात खरेदीच्या 25% नफा व दुसऱ्यात 25% तोटा झाला . तर त्या व्यवहारात शेकडा  नफा  अथवा तोटा किती झाला?

7) एका वस्तूची किंमत 10 टक्क्यांनी  कमी केल्यास त्या वस्तूचा खप 10 टक्क्यांनी  वाढला . तर या व्यवहारात नफा अगर तोटा किती ?

8) एका वस्तूची किंमत 30 टक्क्यांनी  कमी केल्यास त्या वस्तूचा खप 30 टक्क्यांनी  वाढला . तर या व्यवहारात नफा अगर तोटा किती ?

9) साखरेचा भाव  15  टक्क्यांनी  कमी केल्याने साखरेचा  खप 15 टक्क्यांनी  वाढला . तर पूर्वीच्या उत्पन्नावर  काय फरक पडेल ?

10) एका सिनेमागृहाच्या तिकीटाची  25  टक्क्यांनी  कमी केल्याने तिकीटाचा   खप 25 टक्क्यांनी  वाढला . तर पूर्वीच्या उत्पन्नावर  काय फरक पडेल ?

_____________________________________

अशा प्रकारच्या उदाहरणा मध्ये नेहमीच तोटा होतो .

उदा क्र 1)

(20 चा वर्ग )/100

400/100

4 % तोटा होईल या प्रमाणे सोडवा

नफा तोटा

 1). समान खरेदी किंमत असलेल्या दोन वस्तूंच्या विक्री किमतीतील फरक 60 रुपये आहे व त्यांच्या शेकडा नफ्यातील फरक 12 आहे तर त्या वस्तूची खरेदी किंमत किती ?

2) समान खरेदी किंमत असलेल्या दोन वस्तूंच्या विक्री किमतीतील फरक 20 रुपये आहे व त्यांच्या शेकडा नफ्यातील फरक 10 आहे तर त्या वस्तूची खरेदी किंमत किती ?

3) समान खरेदी किंमत असलेल्या दोन वस्तूंच्या विक्री किमतीतील फरक 75 रुपये आहे व त्यांच्या शेकडा नफ्यातील फरक 25 आहे तर त्या वस्तूची खरेदी किंमत किती ?

4) समान खरेदी किंमत असलेल्या दोन वस्तूंच्या विक्री किमतीतील फरक 80 रुपये आहे व त्यांच्या शेकडा नफ्यातील फरक 16 आहे तर त्या वस्तूची खरेदी किंमत किती ?

5) समान खरेदी किंमत असलेल्या दोन वस्तूंच्या विक्री किमतीतील फरक 90 रुपये आहे व त्यांच्या शेकडा नफ्यातील फरक 15 आहे तर त्या वस्तूची खरेदी किंमत किती ?

6) समान खरेदी किंमत असलेल्या दोन वस्तूंच्या विक्री किमतीतील फरक 120 रुपये आहे व त्यांच्या शेकडा नफ्यातील फरक 15 आहे तर त्या वस्तूची खरेदी किंमत किती ?

7) समान खरेदी किंमत असलेल्या दोन वस्तूंच्या विक्री किमतीतील फरक 45 रुपये आहे व त्यांच्या शेकडा नफ्यातील फरक 5 आहे तर त्या वस्तूची खरेदी किंमत किती ?

8)समान खरेदी किंमत असलेल्या दोन वस्तूंच्या विक्री किमतीतील फरक 85 रुपये आहे व त्यांच्या शेकडा नफ्यातील फरक 5 आहे तर त्या वस्तूची खरेदी किंमत किती ?

9) समान खरेदी किंमत असलेल्या दोन वस्तूंच्या विक्री किमतीतील फरक 84 रुपये आहे व त्यांच्या शेकडा नफ्यातील फरक 7 आहे तर त्या वस्तूची खरेदी किंमत किती ?

10) समान खरेदी किंमत असलेल्या दोन वस्तूंच्या विक्री किमतीतील फरक 225 रुपये आहे व त्यांच्या शेकडा नफ्यातील फरक 15 आहे तर त्या वस्तूची खरेदी किंमत किती ?

* सदर सूत्राचा वापर करून सोडवा

( विक्री किमतीतील फरक x 100 ) / शेकडा नफ्यातील फरक .

शिवजयंती विशेष-

 

 

 

शिवजयंती विशेष-

        निश्चयाचा महामेरू.

                   बहुत जनासी आधारू.

                                अखंड स्थितीचा निर्धारु,

                                               श्रीमंत योगी

                                                  -  समर्थ रामदास .

काशी की कला जाती,

               मथुरा की मश्जीद होती,

                                अगर शिवाजी न होते ,

                                             तो सुन्नत होती सबकी

                                                   

आले किती , गेले किती ,

                        उडून गेले भरारा,

                             संपला नाही, आणि संपणारही नाही,

                                                         माझ्या शिवबाचा दरारा.

 

 

कलम नव्हते , कायदा नव्हता

                            तरीही सुखी होती प्रजा

                                        कारण सिंहासनावर होता,

                                                   माझा छत्रपती शिवाजी राजा

 आस्ते कदम,

आस्ते कदम ,

आस्ते कदम,

महाराज,

गडपती,

गजअश्वपती,

भूपती,

प्रजापती,

सुवर्णरत्नश्रीपती,

अष्टावधानजागृत,

अष्टप्रधानवेष्टित,

न्यायालंकारमंडित,

शस्त्रास्तशास्त्रपारंगत,

राजनितीधुरंदर,

प्रौढ प्रताप पुरंदर,

क्षत्रियकुलावतंस,

सिंहासनाधिश्वर,

महाराजाधिराज

राजा शिव छत्रपती

महाराजांचा विजय असो.

                              शिवरायांचा जीवनपट

* १९ फेब्रुवारी, १६३० रोजी शिवनेरी किल्ल्यावर जन्म.

* १९ मार्च, १६३० रोजी जिजाऊनी शिवरायांना पुणे येथे लालमहालात आणले.

* १६ मे,१९४० रोजी सई निंबाळकर यांच्याशी विवाह.

*२८ जानेवारी,१६४५ गुजर पाटलास कडक शासन.

*२७, एप्रिल,१६४५ किल्ले रायरेश्वर येथे स्वराज्य स्थापनेची प्रतिज्ञा.

*७ मार्च १६४७ कानद खोऱ्यातील तोरणा किल्ला जिंकला.

* १६४७ साली कोंढाणा किल्ला जिंकला,

* १६४७ साली मुरुंबदेवाचा डोंगर जिंकून त्याचे नाव राजगड असे ठेवले.

*१६४८ पुरंदर किल्ला जिंकला.

*१६५६ शिवरायांचे थोरले बंधू संभाजीराजे यांचा कनकगिरीच्या युद्धात मृत्यू.

*१४ मे,१६५७ महाराणी सईबाई यांच्या पोटी शंभू राजांचा पुरंदर किल्ल्यावर जन्म.

*५ सप्टेंबर,१६५९ मध्ये सईबाईंचे निधन.

*१० नोव्हेंबर १६५९ अफजलखान वध. (शिवप्रताप दिन )

*१६६० सिद्दी जौहरचा पन्हाळगडाला वेढा.

*१६६३पुण्याच्या लालमहालात शायीस्तेखानाची बोटे तोडली.

*१६६४ साली शहाजी राजे यांचे निधन.

*१३ जून ,१६६५ पुरंदरची लढाई व तह.

*४ फेब्रुवारी ,१६७० तानाजीने कोंढाणा किल्ला जिंकला.

*६ मार्च,१६७३ कोंडाजी फर्जंद यांनी पन्हाळा किल्ला जिंकला.

*२४ फेब्रुवारी,१६७० सोयराबाई यांच्या पोटी  राजाराम महाराजांचा जन्म.

*६ जून ,१६७४ शिवरायांचा राज्याभिषेक.

*१७ जून,१६७४ रोजी जिजाऊंचे निधन.

*२४, सप्टेंबर,१६७४ शाक्य पद्धतीने शिवरायांचा दुसरा राज्याभिषेक.

*३ एप्रिल,१६८० शिवरायांचे निधन .